Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Τόμος Β ́ Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια σε σχολεία Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης και Μέσης Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Σχολική χρονιά 2022-23 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ - ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Τόμος Β΄ Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια σε Σχολεία Μέσης Γενικής και Mέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια
Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Τόμος Β΄ Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια σε Σχολεία Μέσης Γενικής και Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Σχολική χρονιά 2022-23 Εποπτεία και Επιμέλεια Έκδοσης Χρυσούλα Αλεξάνδρου, ΕΜΕ Φιλολογικών Μαθημάτων Γλωσσική Επιμέλεια Καλλιόπη Χατζηφλουρέντζου, Φιλόλογος Ελένη Ιωαννίδου, Φιλόλογος Φωτεινή Θεοδούλου, Φιλόλογος Σχεδιασμός Έκδοσης Μιχάλης Θεοχαρίδης, Λειτουργός ΥΑΠ Γενικός Συντονισμός Δρ Πέτρος Γεωργιάδης, Συντονιστής ΥΑΠ Εκτύπωση Kailas Printers & Lithographers Ltd Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων ISBN: 978-9963-54-369-4
Ποίηση Η σύνθεση του νυν και του αιέν στη συμφιλίωση των εικόνων Η κίνηση της προσευχής στην αποκάλυψη των λέξεων Ανίδωτες αγάπες εγκλωβισμένα σχέδια τα μυστικά οι αποχρώσεις της ψυχής Χρυσούλα Αλεξάνδρου
4 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής Δρ Κυπριανός Λούης Διευθυντής Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης Χαιρετισμός «Η ψυχή ζυγίζει όσο όλη η ιστορία της ζωής μας» Χαιρετίζω την έκδοση του Β΄ Τόμου των Βιωματικών Ποιητικών Εργαστηρίων «Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής», τα οποία έχουν διεξαχθεί κατά τη σχολική χρονιά 2022 - 2023. Τα Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια, ως μία διεπιστημονική, διαθεματική και καινοτόμος διαδικασία μάθησης συγκεντρώνουν βασικές έννοιες, δεξιότητες και στάσεις απαραίτητες στην εκπαιδευτική διαδικασία, σε ένα ανθρώπινο και υγιές σχολείο. Σκοπός είναι η συνάντηση των μαθητών/τριών με τον αληθινό εαυτό τους, την ιστορία, την ψυχή, τη ζωή και την εξέλιξή τους. Η διαδικασία αυτή συνδέεται άρρηκτα με το αξιόλογο της γνώσης, τη διαχειρισιμότητά της, τη συνεκτικότητα, τη συνοχή και τη μεταφερσιμότητά της και επομένως κρίνεται πολλαπλά εποικοδομητική. Οι συμμετέχοντες/ουσες στη βιωματική ποιητική διαδικασία των εργαστηρίων, σε ένα ευχάριστο και υποβλητικό κλίμα, με τρόπο παιγνιώδη και ουσιαστικό, με την κατάλληλη ενθάρρυνση και καθοδήγηση, εκφράζονται και δημιουργούν ομαδικά και ατομικά, πρωτίστως μέσα από τον ποιητικό λόγο και, ακολούθως, μέσα από άλλες μορφές τέχνης και άλλα γνωστικά αντικείμενα. Αξιοποιώντας πολλαπλές ικανότητες, διευκολύνονται να υιοθετήσουν μια διερευνητική στάση απέναντι σε προσωπικές τους εμπειρίες, οι οποίες συναντώνται με την απώλεια, την απουσία, την εμφάνιση και την παρουσία. Οι αισθήσεις και οι εμπειρίες των μαθητών/τριών, η αναζήτηση της γνώσης και του δικού τους κόσμου τούς οδηγούν στην ωρίμανση, θέση η οποία ενισχύεται και επιβεβαιώνεται επιστημονικά από τον ψυχίατρο και ψυχαναλυτή, Σάββα Σαββόπουλο, σύμφωνα με τον οποίο ο άνθρωπος γεννιέται στη συνάντηση και στον αποχωρισμό, στο ζευγάρωμα της παρουσίας με την απουσία, ψάχνοντας να βρει τον αληθινό εαυτό του. Τα Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια λειτούργησαν σε σαράντα πέντε σχολεία της Μέσης Εκπαίδευσης Κύπρου και σε οκτώ σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ελλάδος υπό την εποπτεία και καθοδήγηση της κ. Χρυσούλας Αλεξάνδρου, Επιθεωρήτριας Φιλολογικών Μαθημάτων Κύπρου, ποιήτριας και εμπνεύστριας των Βιωματικών Ποιητικών Εργαστηρίων. Σε αυτά έχουν εμπλακεί τετρακόσιοι μαθητές και μαθήτριες, η συμμετοχή των οποίων μαρτυρεί μια ξεχωριστή εμπειρία, τη χαρά της δημιουργικότητας, της συνεργασίας, της ομαδικότητας και της αναζήτησης του ψυχισμού τους. Το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας στηρίζει και θα εξακολουθήσει να στηρίζει και να ενισχύει τη λειτουργία των Βιωματικών Ποιητικών Εργαστηρίων, καθώς προάγουν την παιδεία, τη συναισθηματική ενδυνάμωση και τις γνωστικές δεξιότητες των παιδιών μας.
5
6 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής Πρόλογος Να ξυπνάς το πρωί πιο νέος από πριν, για να αφουγκράζεσαι τον κόσμο Με ιδιαίτερη συγκίνηση, ευγένεια και σεβασμό ταξιδέψαμε ποιητικά προς το φως και εφέτος, με τις αλήθειες και τις αισθήσεις μας. Ξεγυμνώσαμε άφοβα το μέσα μας και το εκθέσαμε. Έτσι, αγαπήσαμε, αγαπηθήκαμε, ονειρευτήκαμε, συνθέσαμε. Ο ψυχισμός, οι αγωνίες και οι ανησυχίες, η χαρά και η θλίψη, τα θέλω και τα μη μαθητών και μαθητριών από σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης της Κύπρου και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ελλάδος, μετουσιώθηκαν σε γράμματα και συλλαβές, λέξεις και στίχους, σε εικόνα και μελωδία, κίνηση και σενάριο. Αφτιασίδωτα, πηγαία και με δέος. Στις σελίδες του Β΄ Τόμου θα συλλαβίσουμε τις ανάσες των παιδιών που συμμετείχαν στα Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια της σχολικής χρονιάς 2022 - 2023, θα συνομιλήσουμε με αυτές με την καθαρότητα της ποίησης και της τέχνης, αυτήν που κανείς να θολώσει δεν μπορεί. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός πως η πλειοψηφία των ποιημάτων συνδιαλέγεται με το παρελθόν λες και το παρόν από μόνο του αδυνατεί να ορθοποδήσει. Ψάχνουν το έρεισμά τους μέσα από το χθες, όχι προγονολατρικά. Με μια δυναμική να αυτοπροσδιοριστούν και να τραβήξουν σταθερότερα προς τα εμπρός. Άλλωστε παρόν χωρίς συνείδηση του παρελθόντος είναι ανερμάτιστο παρόν. Τις σελίδες αυτές διατρέχουν εντέχνως με τη ματιά των παιδιών οι άγραφοι νόμοι, οι βάρβαρες εξουσίες, η πάλη με τις επιβουλές των ισχυρών, οι δαίμονες του κακού, η αυτοπαγίδευση στον υλιστικό τρόπο ζωής, η υπέρβαση των ορίων που θέλει τη νέμεση να ακολουθεί. Στενάζουν οι διαδρομές που κάηκαν και τρόμαξαν τη φύση, προβάλλει η επιθετική του καθενός ευθύνη, η υπεύθυνη στάση του ενεργού σκεπτόμενου πολίτη απέναντι στα κακώς κείμενα του αποψιλωμένου κόσμου. Του κόσμου αυτού, πίσω από τον οποίο υποφώσκει το φως του φεγγαριού. Οι φωνές των παιδιών τραγουδάνε και κραυγάζουν: ακουμπάμε στις αξίες μας, αφουγκραζόμαστε την ομορφιά μας, μέσα και γύρω μας, και κάνουμε τα θλιμμένα δειλινά να ανθίσουν από τις στάχτες τους. Απευθύνω θερμό ευχαριστώ στις Διευθύνσεις Μέσης Εκπαίδευσης για την πίστη και τη συμπόρευση στο όνειρο αυτό, σε όλους τους συνεργάτες και τις συνεργάτιδες, εκπαιδευτικούς και μη, για τον μοναδικό ζήλο που επέδειξαν και πρωτίστως, σε όλα τα παιδιά που εμπιστεύτηκαν τα Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια και αφέθηκαν σε αυτά. Χρυσούλα Αλεξάνδρου Επιθεωρήτρια Φιλολογικών Μαθημάτων
7 Ξεφυλλίζοντας τον Β΄ Τόμο των Βιωματικών Ποιητικών Εργαστηρίων «Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής», αισθανόμαστε ότι χωράμε όλοι και όλες σε ένα όνειρο. Στις σελίδες του θα περπατήσουμε τη χρονική σειρά διεξαγωγής των Βιωματικών Ποιητικών Εργαστηρίων και την ιδεολογική, αξιακή διαδρομή τους. Θα συντροφεύσουμε το παρελθόν με απόλυτη συνέπεια, θα συνομιλήσουμε με το παρόν με σεβασμό και στο μέλλον θα υποσχεθούμε με ευγένεια: να γνωριστούμε πέρα από τον χρόνο, μέσα από το φως. Αυτό το φως που ενώνει τις ψυχές χωρίς παράπονα. Τις πρώτες σελίδες του Τόμου κοσμούν δύο επιλεγμένες εικαστικές δημιουργίες των παιδιών, φιγούρες που συνάδουν με το σκεπτικό των στόχων και πιο συγκεκριμένα με τον υπό έμφαση στόχο της χρονιάς 2022 - 2023 ο οποίος προωθεί τη διαλεκτική επικοινωνία της Ποίησης με τη Μυθολογία και τη Φιλοσοφία. Ακολούθως, εκτίθενται οι αφίσες που δημιούργησαν οι ομάδες, για να επικοινωνή- σουν τη δράση του Βιωματικού Ποιητικού τους Εργαστηρίου, παρουσιάζονται σκηνές από τη διαδικασία και λειτουργία του και, παράλληλα, προβάλλεται το συλλογικό ποίημα κάθε Βιωματικού Ποιητικού Εργαστηρίου και οι μεταφράσεις των ποιημάτων σε άλλες γλώσσες. Η μετάφραση των ποιημάτων βασίζεται στον σεβασμό, την αφοσίωση, την ευαισθησία και τη βαθιά κατανόηση που απαιτείται προς τη μορφή, την εικόνα και τον ψυχισμό του πρωτοτύπου. Δεδομένης της διεπιστημονικής και διαθεματικής διαδικασίας των Βιωματικών Ποιητικών Εργαστηρίων, σημειώνεται ότι στη συνέχεια παρουσιάζονται οι δημιουργίες που παρήγαγαν οι ομάδες με αφορμή το συλλογικό ποίημα όπως η συγγραφή παραμυθιού, διηγήματος, θεατρικού, η παραγωγή βίντεο, η σύνθεση ατομικού ποιήματος και η μελοποίηση στίχων. Έτσι, η βιωματική γνώση, οι νοητικές και θυμικές διαδικασίες που ενεργοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια των Βιωματικών Ποιητικών Εργαστηρίων οδήγησαν στην ικανότητα των παιδιών να μπορούν να αφήνουν το αποτύπωμά τους, να σκέφτονται και να κατανοούν τι γνωρίζουν, τι δεν γνωρίζουν και πώς μπορούν να αξιοποιήσουν το «μεταγιγνώσκειν», σύμφωνα με τους Costa & Kallick (2009), για να δημιουργήσουν στη συνέχεια και να εξελιχθούν. Τις σελίδες του Β΄ Τόμου κοσμούν, επίσης, οι εικαστικές δημιουργίες των μαθητών και μαθητριών που συμμετείχαν στα Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια κατά τη σχολική χρονιά 2022 - 2023. Στην τελευταία σελίδα συναντώνται όλα τα Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια σε έναν διάλογο διακειμενικό με σκοπό να χαρίσουν, να ανταλλάξουν στίχους και να αγγίξουν το ένα τη χαραμάδα του άλλου. Έτσι αβίαστα, από κοινού, μέσω της «αυτόματης γραφής», της γραφής του ονείρου, συντίθεται ένα διαλογικό ποίημα προς το βλέμμα του ήλιου, ένα ποίημα προς το Φως το οποίο μετατρέπεται σε δύναμη ζωής. Εισαγωγή
8 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής Συναντιόμαστε αναμνήσεις αλλιώτικες Ένα τοπίο στο φως του φεγγαριού Ο κόμπος, η συγκίνηση, η απλή καθημερινή ζωή, σε έναν «λευκό καμβά», στην Ελλάδα την ανθρώπινη, τη φωτεινή. Η μηχανή του χρόνου σημαδεύει στιγμές Το αγόρι στη γωνιά χαϊδεύει του κοριτσιού το μάγουλο Τα ρόδα και το κρασί στο λευκό το βουνό μαλακώνουν τα ανελέητα γύρω μας. Η μορφή σου και πάλι μπροστά μου Πάτροκλε να κοιτάει και να δείχνει χιονισμένο λευκό το βουνό Η εσωτερική πάλη, η τραγικότητα, η οδυνηρή ιστορική μνήμη συνοδοιπορούν με τη φλόγα της ζωής. Έζησα Καλάβρυτα Πεδίο σύγκρουσης η σκέψη μου Το φως θα ξεπλύνει τα πάθη της γης Σε ένα ξεχασμένο περιβάλλον, οι σκέψεις κυλούν σαν φύλλα φθινοπώρου. Η μυρωδιά των πεσμένων φύλλων με πάει πίσω Δύσκολοι δρόμοι, κρυμμένα φεγγάρια Το αιώνιο υπαρξιακό ερώτημα τής ανθρώπινης πορείας, οι αναζητήσεις, οι εγκλεισμοί, η συνειδητοποίηση, η προσπάθεια εξόδου. Κλειδώνονται τα όνειρά μας άλλοτε μέσα σε κουτιά κι άλλοτε στον λαβύρινθό μας Αξιακή και χρονική διαδρομή Ποιητικών Βιωματικών Εργαστηρίων Η επιστροφή, οι αγαπημένες μνήμες, το παρόν διαγράφουν αρχικά τον δρόμο προς το Φως.
9 Οι αισθήσεις σαν στάλες τής βροχής ταξίδεψαν σε μιαν άλλη εποχή, πολύ σκληρή, εκεί όπου οι άνθρωποι έμοιαζε να μη δικαιούνται το όνειρο. Στάλα τη στάλα η βροχή γεμίζει τον κουβά και το σεντόνι Κουμπώνουν, ξεκουμπώνονται οι ψυχές Οι στιγμές επιβάλλουν να ξεκλειδωθούν τα κουτιά που τρομάζουν τον άνθρωπο, που κρύβουνε τους δαίμονές του, τα απαγορευμένα και τα μυστικά, τις ελπιδοφόρες και τις απέλπιδες τάσεις. Της Πανδώρας το μεγάλο το κουτί. Κλειδωμένα όλα στης Πανδώρας το κουτί Τα βήματά μου, η διέξοδός μου Η διάβρωση, η απληστία, η θανάσιμη περιβαλλοντική απειλή, η αγωνία, η ευθύνη, η αναγέννηση. Πού είναι ο πλούτος Ευχή και κατάρα του Μίδα Βρήκα τον φοίνικα στις στάχτες του Η σχεδία και η πυξίδα, η νοσταλγία, η αβεβαιότητα, η συνέπεια, ωστόσο, σταθερά προσανατολισμένη. Στην υγειά σου Πηνελόπη! Κοιτάω το άστρο μου στον ουρανό δέκα χρόνια από τότε Η τέχνη συνιστά το καταφύγιο στην απογοήτευση, την εγκατάλειψη, τη διάψευση, την ασυνέπεια. Πού μας πάτε Όταν ήμουν παιδί είχα ένα όργανο Με αυτό συντρόφευα το όνειρό μου Στο πρόσωπο της Ανδρομάχης ο κόσμος των συναισθημάτων που απειλούνται και συνθλίβονται από το σκληρό πρόσωπο του Δία, το θολό πρόσωπο των σύγχρονων κοινωνιών. Μπερδεύεσαι στη δίνη της ομίχλης Το απειλητικό πρόσωπο του Δία Εσύ
10 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής Ρήσεις σωκρατικές, οι κανόνες και η υπέρβαση, η δύναμη και η αδυναμία της αγάπης. Σαν βρέθηκα στο τελευταίο σκαλοπάτι έγραψα το όνομά σου Ευρυδίκη Ήθος πολιτικό, κοινωνικό, πολιτισμικό, ύψιστη αξία ο άνθρωπος. Στην αγορά κάτω από την Ακρόπολη, εκεί όπου γίνονταν συζητήσεις επί παντός επιστητού. Η ψυχή μου έξω από τη λογική στον βράχο της θεάς Ο απόηχος του τραγικού πολύνεκρου δυστυχήματος στα Τέμπη, νωπός και ανελέητος. Οι λέξεις παλεύουν να στήσουν μια ιστορία, να οικοδομήσουν γέφυρες ελπίδας προς το φως. Σβήνουν οι μήνες, οι εποχές στην Τροία, στη Συρία, στην Ελλάδα Θέλω ταξίδια της καρδιάς και του μυαλού Ιστορίες που χάθηκαν, διαδρομές που κάηκαν, δόλος, τα φίλτρα του πολέμου, ο ήλιος. Το αμάξι μου στη μέση του κινδύνου μπροστά μου η κόρη του Ήλιου Η προδοσία, η δύναμη της εντιμότητας, η έλλειψη θάρρους, το βόλεμα, το τίμημα της αλήθειας. Ακροβατώ σε μια παράφωνη χορδή ένα μαχαίρι αιχμηρό το παρελθόν δεν ξέρω τη συνέχεια Η αποξένωση, οι σύγχρονοι τρελοί ρυθμοί, η ανάγκη του σ’ αγαπώ, της συντροφιάς και της επικοινωνίας, το μοίρασμα της καθημερινότητας. Το αυτονόητο. Μαμά, θυμάσαι; Οι δρόμοι του Φαέθοντα ξέφρενη τρέλα των αλόγων Eγώ εκεί να κοιτάω τον ουρανό
11 Η εσωτερική δύναμη καταγράφει κάθε εποχή, στον πόνο και στην αδιαφορία, στο ξύπνημα και στην προσπάθεια. Η αρετή, η λογική, η επίγνωση και η αξιοποίηση κάθε στιγμής καθορίζουν την εμπειρία της πραγματικότητας. Η φιλοσοφική αντιμετώπιση των στωικών. Εκεί που οι αναμνήσεις αγγίζουν την αλήθεια Τάχυνε τον χειμώνα, τάχυνε την αστραπή στωικά στη μνήμη της θάλασσας Να θυμάσαι πως άξιζες όλα τα δειλινά Η πίστη στα μεγάλα, τα πηγαία, τα μοναδικά. Στάσεις ζωής που καθορίζονται από την ηθική, τους άγραφους τούς νόμους, τον άριστο χαρακτήρα κατά τον Επίκτητο, τον Σοφοκλή, τον ΄Ανθρωπο. Το πρόσωπό σου Πολυνείκη μια δυνατή πνοή στο γυμνό δέντρο της άμμου Υποδούλωση στο άνομο πνεύμα, θλίψη. Σισύφειος αγώνας η ζωή. Το φιλί η παρηγόρια της. Θέλω να εκφραστώ σε σένα, σε μένα Εγκλωβίστηκα σε έναν κόσμο σκοτεινό και απρόσωπο Ποιες οι αξίες και ποια τα ιδανικά. Σε αυτόν τον επιδερμικό τον κόσμο, τον κόσμο των μεγάλων πώς η επιλογή του ονείρου, του νησιού, του αστερισμού θα λειτουργήσει αυτόβουλα; Η φιλοσοφία της ελεύθερης βούλησης του Επίκτητου συνοδεύει τα ερωτηματικά. Η γραφή θα δώσει τις προεκτάσεις. Θέλω μιαν αγάπη που να γράφει την αλήθεια έναν αστερισμό την Ανδρομέδα μου
12 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής Συμμετείχαν οι μαθητές/τριες: Ανδρικόπουλος Γεώργιος Β11-21-61, Βίτμαν Αντριάν Β11-21-61, Βίτμαν Ντάβιτ Β11-21-61, Δεληγιάννη Λητώ Β11-21-61, Ευδοκίου Αποστολία Β11-21-61, Ιωάννου Αριστοτέλης Β11-21-61, Μαυροσκούφης Χρυσοβαλάντης Β11-21-61, Μπαϊσάν Έλενα-Κλαούτια Β11-21-61, Νικολάου Αμαρυλλίς Β11-21-61, Νικολάου Λουκία Β11-21-61, Ρουίζ Αγάθη Β11-21-61, Στυλιανού Στυλιάνα Β11-21-61, Τομαρά Αικατερίνη Β11-21-61, Τσίγκη Σωφρονία Β11-21-61, Χατζηλούκα Μαριάμ Β11-21-61 Υπεύθυνη: Μαριλένα Πόρακου, Β.Δ. Φιλόλογος Ευρύχου, 11 Οκτωβρίου 2022 Λύκειο Σολέας ....................................................................................... 1 ο Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ...................
13 .................. Λύκειο Σολέας .................................................................................................................
14 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής Αναμνήσεις Αλλιώτικες Ψηλά, χωρίς φωνή σε ένα παγκάκι, έξω απ’ την Αθήνα Βράδυ και μόνος κουρασμένος και πάλι Μίζερη πόλη σκυμμένοι άνθρωποι χωρίς ορίζοντα σφιγμένα χέρια απόλυτη σιωπή βαβούρα και τρέλα καταιγίδα και χάος Επικίνδυνη επανάληψη Κενό απόδραση Σου μιλάω - συναντιόμαστε Αναμνήσεις αλλιώτικες αγαπημένες φωνές Ένα τοπίο στο βλέμμα του ήλιου ένα τοπίο στο φως του φεγγαριού ο αέρας χαϊδεύει τα λυμένα μαλλιά η νύχτα αγκαλιάζει τη σιωπή οι αισθήσεις χορεύουν βαλς Οι ορίζοντες ένα αντίο ....................................................................................... 1 ο Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ...................
15 Altered memories Sitting up high, voiceless on a bench, just outside of Athens It’s night-time and I’m alone tired once again The city is miserable, crouching people without a horizon ahead they clasp their hands in absolute silence in hussle and madness storm and chaos A dangerous repetition A void an escape I talk to you - we meet Altered memories favourite voices A landscape in the sun’s gaze a landscape under the moonlight the wind caresses the loose hair the night hugs the silence the senses come together as if in a waltz The horizons ahead a goodbye .................. Λύκειο Σολέας .................................................................................................................
16 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής Το φεγγάρι έσπασε τη σιωπή Ξημέρωσε και δεν ήσουν εδώ, έφυγες μαζί με τη νύχτα. Δε σε είδα, δε σου μίλησα, έφυγες χωρίς αντίο. Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα κορίτσι που ζούσε μια φυσιολογική ζωή. Μια κρύα νύχτα της άνοιξης όμως, συνέβη κάτι απρόσμενο που την σημάδεψε. Ο παππούς της, ο ήρωάς της, πήγε να συναντήσει τους αγγέλους. Το μόνο που άκουγε ήταν το κλάμα, ο πόνος, ο θρήνος, η παρηγοριά που προσπαθούσαν να της προσφέρουν. Όλοι προσπαθούσαν να της μιλήσουν, μα κανείς δεν τα κατάφερε. Ώσπου ήρθε η νύχτα και της μίλησε... Η ώρα πήγε έντεκα και δεν μπορούσε με τίποτα να κοιμηθεί. Βγήκε έξω από το σπίτι, πήγε σε έναν λόφο όπου συνήθιζαν να πηγαίνουν μαζί. Κάθισε στο παγκάκι τους. Η νύχτα αγκάλιαζε τη σιωπή, ο αέρας φυσούσε, τα φύλλα χόρευαν στον ρυθμό της. Έβλεπε τον ουρανό, τα αστέρια και τότε οι σκέψεις της ταξίδεψαν και αποτυπώθηκαν σαν μια ταινία. Τα δάκρυα ξεκίνησαν να τρέχουν και χωρίς φωνή ψέλλισε: «Παππού, οι άγγελοι σε πήρανε και δεν προλάβαμε να ζήσουμε αυτά που σχεδιά- ζαμε. Σ’ αυτό το παγκάκι καθόμασταν. Δεν πειράζει που έφυγες, χωρίς να πεις αντίο, το ξέρω πως δεν το ήθελες, οι άγγελοι με ζήλεψαν και σε πήρανε κοντά τους. Σ’ αγαπώ, παππού». Έσκυψε το κεφάλι της και το φεγγάρι τής απάντησε μέσα από τη βροχή: «Μην κλαις κορίτσι μου, όμορφα τα ματάκια σου για να τα βλέπω λυπημένα, μπου- μπούκι όμορφο το γλυκό αυτό σου προσωπάκι. Να πετύχεις αυτά που θέλεις, τα σχέδιά σου να πραγματοποιηθούν και μόνο μπροστά να βλέπεις, πριγκίπισσά μου». Και έτσι η σιωπή έσπασε κι αναρωτήθηκε ποιος της μιλούσε, κοίταξε το φεγγάρι και του χαμογέλασε. Τότε κατάλαβε, δεν ήταν μόνη, ήταν εκεί. Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένα κορίτσι, ήταν νύχτα, ο αέρας φυσούσε, η βροχή τραγουδούσε και τα φύλλα χόρευαν με την ψυχή της στον ρυθμό της σιωπής. Δεν ήταν μόνη, το φεγγάρι τής μιλούσε. Κειμενική Διάθλαση ....................................................................................... 1 ο Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ...................
17 La lune brisa le silence Le jour s’est levé et tu n'étais plus là, tu étais parti avec la nuit. Je ne t'ai pas vu, je ne t'ai pas parlé, tu étais parti sans dire adieu. Il était une fois une fille qui menait une vie normale. Cependant une nuit froide de printemps, quelque chose d'inattendu se produisit profondément. Son grand-père, son héros, partit rejoindre les anges. La seule chose qu’elle entendait, c’était les pleurs, la douleur, les gémissements, la consolation que ses proches essayaient de lui offrir. Tout le monde essayait de lui parler, personne n'y parvenait. Jusqu'à ce que la nuit tomba et vint lui parler... Il était 11 heures et elle n’arrivait pas à dormir. Elle décida de partir lui parler une dernière fois. Elle alla sur la colline, là où ils avaient l'habitude d'aller ensemble. Elle s’assit sur leur banc. La nuit embrassait le silence, le vent soufflait, les feuilles rejoignirent son âme et se mirent à danser au rythme du silence. Elle regardait le ciel, les étoiles et à ce moment-là, ses pensées voyagèrent dans le ciel en y laissant leur trace; comme un film sa vie. Les larmes commencèrent à couler et privée de voix elle dit: "Papy, les anges t'ont pris loin de moi et nous n’avons pas eu le temps de vivre ce que nous avions planifié. C’est sur ce même banc que nous étions assis". Elle n’en pouvait plus, elle le cria: "Ce n’est pas grave que tu sois parti sans adieu, je sais que tu ne le voulais pas, les anges m’enviaient et t'ont emmené auprès d’eux. Je t'aime, mon papy" Elle baissa la tête et le ciel lui répondit par une pluie. La lune, elle aussi, lui répondit: "Ne pleure pas ma fille, tes yeux sont trop beaux pour être si tristes, comme un joli bourgeon ton doux visage. Que tu réussisses dans tout ce que tu veux, que tu réalises tous tes rêves et que tu regardes toujours droit devant toi, ma princesse". Ainsi, le silence se brisa et elle se demanda: "Qui me parle?" et elle regarda la lune et lui sourit. Elle comprit alors qu'elle n'était pas seule, il était là. Il était une fois une fille, il faisait nuit, le vent soufflait, la pluie chantait et les feuilles dansaient avec son âme au rythme du silence. Elle n'était pas seule, la lune lui parlait. .................. Λύκειο Σολέας ..................................................................................................................
18 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής Εικαστικές Δημιουργίες ....................................................................................... 1 ο Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ...................
19 ................. Λύκειο Σολέας ................................................................................................................. Ένα τοπίο στο φως του φεγγαριού
20 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής Περιφερειακό Γυμνάσιο και Λύκειο Λευκάρων Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι Τρίτη, 1η Νοεμβρίου 2022 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής Λεύκαρα, 1η Νοεμβρίου 2022 Περιφερειακό Γυμνάσιο και Λύκειο Λευκάρων Συμμετείχαν οι μαθητές/τριες: Παρασκευά Μιχαήλ Άγγελος Ε1, Λαού Νεοκλής Ε2, Μιχαήλ Ιωάννα Ε2, Νικολάου Σταυριάνα Ε2, Ποιηταρίδης Πάρης Ε2, Πολυκάρπου Ολυμπιάδα Ε2, Χριστοδούλου Χριστόδουλος Ε2, Ανδρέου Χρυστάλλα Ε3, Αυξεντίου Αυξεντία Ε3, Γαβριήλ Φλωρεντία Ε3, Θεοδώρου Χριστίνα Ε3, Καβαλλιέρου Μαριάννα Ε3, Μουλιστάνου Δέσποινα Ε3, Γαβριήλ Ευγενία ΣΤ1, Νικολάου Μυριάνθη ΣΤ1 Υπεύθυνη: Αρετή Λοΐζου, Φιλόλογος Συνεργάτιδα: Χριστιάνα Χρήστου, Μουσικός ....................................................................................... 2 ο Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ...................
21 .............................. Περιφερειακό Γυμνάσιο και Λύκειο Λευκάρων ..........................................................
22 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής Λευκός καμβάς Οδηγώ μ' έναν κόμπο στο στήθος Οι σκέψεις με πνίγουν καθώς πλησιάζω Η μηχανή του χρόνου σημαδεύει στιγμές Μορφές, θόρυβοι εικόνες και σκιές γύρω τριγύρω Η γιαγιά κεντά στον αργαλειό τη ζωή της ολόκληρη Της γειτονιάς οι άντρες χτυπούν τους καημούς στα ζάρια Το αγόρι στη γωνιά χαϊδεύει του κοριτσιού το μάγουλο Στα ασβεστωμένα διάφανα σοκάκια ψιθυρίζουν τα παιδιά και κρύβονται ανέμελα Μόνος δεν ήτανε κανένας Λευκός καμβάς η Ελλάδα ....................................................................................... 2 ο Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ...................
23 White canvas I’m driving with a heavy chest I’m drowning in my thoughts as I’m getting closer The Time Machine aims at moments Shapes, noises, images and shadows all around A grandmother is weaving on the loom images of her whole life The men of the neighbourhood are gambling their sorrows in a game of dice The boy in the corner is caressing the girl’s cheek The children are whispering and carelessly hiding In the whitewashed narrow alleyways Nobody was alone Greece a white canvas .............................. Περιφερειακό Γυμνάσιο και Λύκειο Λευκάρων ..........................................................
24 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής Εικαστικές Δημιουργίες ....................................................................................... 2 ο Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ...................
25 ............................... Περιφερειακό Γυμνάσιο και Λύκειο Λευκάρων ........................................................... Η μηχανή του χρόνου σημαδεύει στιγμές
26 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής ....................................................................................... 3ο Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ................... Όμοδος, 8 Νοεμβρίου 2022 Σχολή Ομόδους - Απεήτειο Γυμνάσιο Αγρού Σχολή Ομόδους Συμμετείχαν οι μαθητές/τριες: Μονιάτη Χρυστάλλα Β01, Κυριάκου Στυλιανός Γ01, Χαραλάμπους Σταυρούλα Γ01, Ιωσήφ Ευγενία Β1, Κατσουλάκη Στυλιάνα Β1, Ματθαίου Μαρίνα Β1, Σοφοκλέους Σταύρια Β1, Χρυσάνθου Νικόλας Β1 Υπεύθυνη: Νάταλη Ταγίμ, Φιλόλογος Συνεργάτιδες: Βάνα Λούμπα, Φιλόλογος Έλενα Κωνσταντινίδου, Μουσικός Μαρία Κυπριανού Λεοντή, Β.Δ. Φιλόλογος Απεήτειο Γυμνάσιο Αγρού Συμμετείχαν οι μαθητές/τριες: Βιολάρης Λούκας Δ1, Θεοχάρους Ειρήνη Δ1, Μάντης Αντρέας Δ1, Σάββα Ανθή Δ1, Σολωμού Νικολίνα Δ1, Τόσκα Άντρια Δ1, Φωτίου Λεωνίδας Δ1 Υπεύθυνη: Ξένια Ξενοφώντος, Φιλόλογος Συνεργάτιδα: Σαλώμη Χατζηνεοφύτου, Β.Δ. Φιλόλογος
27 .............................. Σχολή Ομόδους - Απεήτειο Γυμνάσιο Αγρού .............................................................
28 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής Σκόρπια τα ρόδα, κρασί στο ποτήρι Ανακατεύω τη σκέψη μου και είσαι πάντα παρών, αγαπημένε φίλε Εσύ φίλε Η καρδιά μου μυρίζει το καμένο της γης μυρίζει την ερημιά του δάσους τον πόνο του δέντρου Με πονάει η απώλεια των ανυποψίαστων πουλιών με πονάει η στάχτη στο θολό νερό με πονάει το μαύρο των φοβισμένων ρόδων το τρομαγμένο γάβγισμα του σκύλου ο σπαραγμός για τον άνθρωπο Η μορφή σου και πάλι μπροστά μου Πάτροκλε να κοιτάει και να δείχνει Χιονισμένο λευκό το βουνό σκόρπια τα ρόδα, κρασί στο ποτήρι τη λύρα στα δάχτυλα χαραμάδα στο φως ασπίδα στη λήθη Της γης οι πληγές οι πληγές μας να κλείσουν ....................................................................................... 3ο Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ...................
29 .............................. Σχολή Ομόδους - Απεήτειο Γυμνάσιο Αγρού ............................................................... Scattered roses, wine in a glass I dig into my thoughts and you are always there, my beloved friend You my friend My heart can smell the burnt earth, the wilderness of the forest the pain of the tree I'm hurt by the loss of the unaware birds I'm hurt by the ashes in the blurry waters I'm hurt by the blackness of the scared roses by the frightening barking of the dog by the heartache for the human Your figure stands in front of me once again, Patroclus looking and pointing at the mountain covered in snow roses scattered everywhere, wine in a glass the lyre touching the fingers a crack in the light a shield to oblivion These wounds of the earth our wounds may they heal Σχολή Ομόδους
30 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής ....................................................................................... 3ο Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ................... Разбросанные розы, вино в бокале Смешанные чувства и навязчивые мысли Но всегда в них ты, мой любимый друг Ты, мой друг Моё сердце чувствует запах горелой земли Дикого леса Боли деревьев Мне больно от недостатка ничего не подозревающих птиц Мне больно от пепла в мутной воде Мне больно от черноты напуганных роз От напуганного лаяния собак От горя за человека И вновь твоя фигура предо мной, Патрокл Смотря и показывая На белую гору, покрытую снегом Разбросанные розы Вино в бокале Лиру на кончиках пальцев Трещину в свете Щит забвения Раны Земли. Наши раны Пусть закроются Σχολή Ομόδους
31 Η απορία ενός παιδιού Κάποτε γεννήθηκε ένα παιδί έχοντας μια μεγάλη απορία. Όσο μεγάλωνε, μεγάλωνε και η απορία του. Πώς θα ήταν άραγε ο κόσμος του μέλλοντος; Χίλιες δυο σκέψεις περνούσαν από τo μυαλό του, πράγματα που μάλλον ποτέ δε θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν. Κάθε βράδυ προσευχόταν και έτσι ο Θεός αποφάσισε να τον βοηθήσει να λύσει την απορία του, μεταφέροντάς τον στην εποχή του μέλλοντος. Ένα πρωί ξύπνησε σε έναν έρημο δρόμο. Κοίταξε γύρω του, είδε δέντρα κομμένα, μαύρο το βουνό. Άκουσε βήματα. Ένας άνθρωπος περπατούσε σκυφτός, αμίλητος, θλιμμένος. Έτρεξε κοντά του να τον χαιρετήσει, αλλά εκείνος τον αγριοκοίταξε και τον έσπρωξε μακριά. Τον είδε να απομακρύνεται και να κλωτσά με μανία ένα αδέσποτο σκυλί. Τρόμαξε. Λίγο πιο κάτω ένα παράθυρο άνοιξε, εμφανίστηκε μια γυναίκα. Σήκωσε το χέρι να την χαιρετήσει, αλλά εκείνη τη στιγμή η γυναίκα πέταξε στον δρόμο μια σακούλα γεμάτη σκουπίδια. Ένας άνθρωπος πλησίασε και σκάλιζε τα σκουπίδια, για να βρει φαγητό. Πόνεσε η ψυχή του παιδιού, έτρεχε τρομαγμένο, μέχρι που έφτασε σε μια απόμακρη γειτονιά. Είδε ανθρώπους να τσακώνονται και ο κρότος ενός πυροβολισμού ήχησε σκληρά μες το κεφάλι του. Δεν πίστευε στα μάτια του! Όλα μουντά, κανένα χρώμα ελπίδας. Ο κόσμος που ονειρευόταν δε θα έφτανε στο ελάχιστο τις προσδοκίες του. «Πώς είναι έτσι ο κόσμος», απόρησε. «Θέλω να πάω σπίτι μου», φώναξε. Πώς όμως να άφηνε τον κόσμο σε τέτοια αθλιότητα; Έπρεπε να κάνει κάτι, να δράσει. Μήπως ο Θεός τον έστειλε στον μελλοντικό κόσμο, για να τον αλλάξει ο ίδιος προς το καλύτερο; Αναρωτήθηκε πώς θα μπορούσε να το πετύχει μόνος του. Πείσμωσε. Έτρεξε στην εκκλησία, χτύπησε δυνατά την καμπάνα. Πολύς κόσμος μαζεύτηκε εκεί. Ανάμεσά τους ο δήμαρχος, πολιτικοί και δημοσιογράφοι. Άρχισε να τους μιλά για όλα αυτά που ονειρεύτηκε. Για τον άνθρωπο, τα ζώα, τη φύση, το περιβάλλον και όλα όσα ομορφαίνουν τη ζωή. Ο κόσμος τον άκουγε πολύ προσεκτικά. Ένας δημοσιογράφος, με το μικρόφωνο στο χέρι και την κάμερα στον ώμο έτρεξε κοντά του λέγοντας πως πρόκειται για ζωντανή σύνδεση με το κρατικό κανάλι. Η ομιλία του ακούστηκε σε ραδιόφωνα και προβλήθηκε σε οθόνες τηλεοράσεων. Ήταν συνταρακτική, τους έπεισε όλους. Πάρθηκαν αποφάσεις, λήφθηκαν μέτρα, και θεσπίστηκαν νόμοι. Τα εργοστάσια όπλων μετατράπηκαν σε εργοστάσια παιχνιδιών, δημιουργήθηκαν ομάδες προστασίας των ζώων, τα σκουπίδια μαζεύτηκαν, φυτεύτηκαν δέντρα και τα παράθυρα πήραν χρώμα από τα λουλούδια. Δεν το πίστευε ούτε ο ίδιος. Κειμενική Διάθλαση .............................. Σχολή Ομόδους - Απεήτειο Γυμνάσιο Αγρού ...............................................................
32 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής Χρόνος πολύς πέρασε και μέρα με τη μέρα το παιδί καταλάβαινε ότι ο κόσμος γινόταν όλο και καλύτερος. Έτσι, μια νύχτα καθώς προσευχόταν όπως πάντα, ευχαρίστησε τον Θεό για την ευκαιρία που του δόθηκε. Ξαφνικά άκουσε μια φωνή να τον συγχαίρει και να τον ευχαριστεί για την πολύτιμη προσφορά του. Την επόμενη μέρα επέστρεψε στη δική του εποχή, στο σπίτι του, στην οικογένειά του. Ήταν περήφανος που έσωσε τον κόσμο του μέλλοντος συνειδητοποιώντας ότι τελικά αυτό που δίνει χαρά και νόημα σε όλους μας είναι η αγάπη για τη ζωή και ό,τι την περιβάλλει. Σχολή Ομόδους ....................................................................................... 3ο Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ...................
33 Εικαστικές Δημιουργίες Οι πληγές μας να κλείσουν .............................. Σχολή Ομόδους - Απεήτειο Γυμνάσιο Αγρού ...............................................................
34 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής ....................................................................................... 4ο Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ................... 6ο Λφκειο Πάτρας 21 Νοεμβρίου 2022 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο θα γίνει ΔΥΝΑΜΗ ΖΩΗΣ υπό την καθοδήγηση της Ποιήτριας και ΕΜΕ Φιλολογικών μαθημάτων κ. Χρυσούλας Αλεξάνδρου Πάτρα, 21 Νοεμβρίου 2022 6ο Ημερήσιο Γενικό Λύκειο Πατρών Ανδρέα Γ. Παπανδρέου Συμμετείχαν οι μαθητές/τριες: Αμιτσής Γαβριήλ Α1, Βερύκιος Σπυρίδων Α1, Κέκης Χρήστος Α2, Λικάι Αριστέα Μαρία Α2, Τοκατλίδη Ηλέκτρα Α4, Χατζηαντωνίου Γεώργιος Αλέξανδρος Α4, Χατζηαντωνίου Δημήτριος Ιωάννης Α4, Ραφαηλίδη Μαριλένα Β3, Τσεμέρι Μάριο Β3, Φλαμιάτου Παρασκευή Γερασιμούλα Β3, Ηλιόπουλος Βασίλειος Γ1, Μάρκου Σωτηρία Γ1, Τσάμη Δήμητρα Νεφέλη Γ1, Μαρκέζα Ζωή Γ3, Γιαννοπούλου Ελένη Γ4, Μπακαλάρου Θεοδώρα Γ4, Φραγκή Ελευθερία Γ4 Υπεύθυνη: Ειρήνη Μπόμπολη, ΠΕ02 Συνεργάτες/τιδες: Ελπίδα Βακάλογλου ΠΕ02, Αθανασία Κωσταγιαννακοπούλου ΠΕ02, Αδαμαντία Μπιλιάνη ΠΕ02, Βασιλική Μπούρα ΠΕ02, Ουρανία Μυλωνά ΠΕ03, Βασίλειος Πανταζόπουλος ΠΕ02
vepoiisis.schools.ac.cyRkJQdWJsaXNoZXIy Mjg0OTI=