Τόμος Α ́ Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια σε σχολεία Μέσης Γενικής και Τεχνικής Εκπαίδευσης Σχολική χρονιά 2021-22 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ - ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής
Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Τόμος Α΄ Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια σε Σχολεία Μέσης Γενικής και Τεχνικής Εκπαίδευσης Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια
Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Τόμος Α΄ Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια σε Σχολεία Μέσης Γενικής και Τεχνικής Εκπαίδευσης Σχολική χρονιά 2021-22 Εποπτεία Έκδοσης Χρυσούλα Αλεξάνδρου, ΕΜΕ Φιλολογικών Μαθημάτων Επιμέλεια Έκδοσης Μαρία Κυπριανού - Λεοντή, Φιλόλογος Γλωσσική Επιμέλεια Καλλιόπη Χατζηφλουρέντζου, Φιλόλογος Σχεδιασμός Έκδοσης Μιχάλης Θεοχαρίδης, Λειτουργός ΥΑΠ Γενικός Συντονισμός Δρ Πέτρος Γεωργιάδης, Συντονιστής ΥΑΠ Εκτύπωση ............... Press Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων ISBN:
Η ποίηση Αεράκι ανάλαφρο στα κρύα βράδια χειμωνιάτικων φωνών Ευγενικό στην απαλάμη σου καθώς τα συναισθήματα μπερδεύονται επικίνδυνα Λύτρωση στα μονοπάτια τα μονόδρομα Σηματοδότης στα θλιμμένα περπατήματα Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Χρυσούλα Αλεξάνδρου
4 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Χαιρετισμός Τα Βιωματικά Εργαστήρια Ποίησης τα οποία λειτούργησαν με ιδιαίτερη επιτυχία κατά τη φετινή σχολική χρονιά (2021 - 22) υπό την καθοδήγηση της Επιθεωρήτριας Φιλολογικών Μαθημάτων, Χρυσούλας Αλεξάνδρου και τα οποία θεσμοθετούνται στο εξής με την έγκριση της Διεύθυνσης Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης, υιοθέτησαν τη φιλοσοφία των Margaret Mead και Χαλίλ Γκιμπράν. Οδήγησαν τα παιδιά στο κατώφλι του μυαλού και της ψυχής τους και τα δίδαξαν να σκέφτονται. Η εμπλοκή των μαθητών σε αυτά και η ενασχόλησή τους με τη δημιουργική γραφή και γενικότερα με την τέχνη, τους έδωσε την ευκαιρία να καλλιεργήσουν την κριτική και αφαιρετική τους σκέψη, το αισθητικό τους κριτήριο, πολλαπλές δεξιότητες και ικανότητες και να ανακαλύψουν τον εαυτό τους. Η δημιουργική γραφή εφαρμόζει λειτουργικά την ταξινομία των διδακτικών στόχων, σύμφωνα με τον Bloom, οι οποίοι αναλύονται στα στάδια της μάθησης, της κατανόησης, της εφαρμογής, της ανάλυσης, της σύνθεσης και της αξιολόγησης. Τα Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια προσέφεραν στα παιδιά τη δυνατότητα να διεξέλθουν όλων αυτών των σταδίων και κυρίως μέσω της συνεργασίας και της ομαδικότητας να αποδεχτούν το διαφορετικό, να εμπιστευτούν ο ένας τον άλλον, να αναπτύξουν όμορφες, υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις και να οδηγηθούν στη δημιουργικότητα, κατά τους Carole Cooper και Julie Boyd. Ο Βrown υποστηρίζει ότι σε ένα εργαστήριο Δημιουργικής Γραφής διακρίνονται χαρακτηριστικά επικοινωνίας, αυτοεπιβεβαίωσης και βελτίωσης της αυτοεικόνας του ατόμου, καθώς αυτό εντάσσεται και γίνεται αποδεκτό στο πλαίσιο μιας ομάδας με κοινά ενδιαφέροντα. Η Margaret Mead υπογράμμισε πως τα παιδιά πρέπει να διδάσκονται πώς να σκέφτονται και όχι τι να σκέφτονται. Τη σοφή τούτη θέση ενισχύει ο Χαλίλ Γκιμπράν υποστηρίζοντας πως τα παιδιά είναι αναγκαίο να οδηγούνται από τους δασκάλους τους, στο κατώφλι του μυαλού τους.
5 Η επαφή με το Εργαστήριο Ποίησης, συνδέεται άρρηκτα με την καθημερινότητα και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα σε μια ρεαλιστική βάση μέσα από μια χαρούμενη και απολαυστική διαδικασία. Η όλη διαδικασία οδηγεί στην καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης του ατόμου, νοημοσύνη εκ των ων ουκ άνευ, έτσι ώστε να πορεύεται σταθερά και ισόρροπα ένα παιδί, ιδιαίτερα στις σημερινές ανάλγητες κοινωνίες. Η Διεύθυνση Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης είναι αρωγός σε καινοτόμες ιδέες, εισηγήσεις και δραστηριότητες, μέσα από τις οποίες οι μαθητές καλλιεργούν και αναπτύσσουν πρωτίστως ένα φάσμα ορθών στάσεων, συμπεριφορών, ικανοτήτων και δεξιοτήτων. Συγχαρητήρια και καλή, δημιουργική, ποιητική συνέχεια. Δρ Λούης Κυπριανός Διευθυντής Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης
6 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Πρόλογος Οι χαραμάδες γίνονται ηλιαχτίδες, οι ρωγμές ελπίδα, ο πόνος βάλσαμο, το σκοτάδι φως! Το περασμένο φθινόπωρο, στα χρώματα γης και ουρανού, θάλασσας και αέρα, ξεκινήσαμε ένα ταξίδι συναισθημάτων και στάσεων ζωής, μέσα από τη μαγεία του άγνωστου. Οι εμπειρίες ως οι αποσκευές μας, ολοένα και πλήθαιναν. Το φθινόπωρο αγκάλιασε τον χειμώνα, ο χειμώνας φιλοξένησε την άνοιξη, η άνοιξη χαμογέλασε στο καλοκαίρι και όλες μαζί οι εποχές, γίνανε φως και ζωή. Τα παιδιά μας βιώνοντας με πλήρη επίγνωση όλα τα τραγικά και ανάλγητα, όλα τα άτεγκτα και στυγνά της εποχής μας, απέδειξαν μέσα από το μεγαλείο της ψυχής τους σε αυτήν την τρυφερή ηλικία, πως έχουν τη δύναμη να γεμίζουν τις χαραμάδες με τα όνειρά τους. Τα όνειρα, τα οποία ως εκπαιδευτικοί οφείλουμε να προστατεύσουμε και να ενισχύσουμε με κάθε τρόπο. Τα Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια, έφεραν τα παιδιά δίπλα δίπλα, αισθάνθηκαν να ανήκουν στην ίδια ομάδα, απελευθέρωσαν την κραυγή της ψυχής τους, έριξαν τις μάσκες, ξεγύμνωσαν τον εαυτό τους, τον ανακάλυψαν και τον αγάπησαν . μαζί και ό,τι τους περιβάλλει. Γύρω και μέσα τους. Κατέθεσαν την ψυχή τους και αποτύπωσαν τις ανησυχίες και τις σκέψεις τους δημιουργικά. Μέσα από μια διαδικασία διαθεματική, ήρθαν σε επαφή με τον λόγο, το χρώμα, τη μελωδία, την κίνηση, την εικόνα. Έτσι η χαραμάδα στο κλειστό του καθενός παράθυρο, μετουσιώθηκε σε δύναμη, σε χαρά, σε αγάπη, σε ζωή. Ένα βαθύ ευχαριστώ στη ΔΜΓΕ για τη στήριξη, στην πλειάδα των συναδέλφων που αθόρυβα και σεμνά εργάστηκαν και συνεργάστηκαν και βεβαίως ένα θερμό και μεγάλο μπράβο σε αυτά τα υπέροχα παιδιά. Χρυσούλα Αλεξάνδρου Επιθεωρήτρια Φιλολογικών Μαθημάτων
7 Τα ποιήματα που συνθέτουν τον Α΄ τόμο είναι αποτέλεσμα της συλλογικής κατάθεσης των μαθητών και μαθητριών που συμμετείχαν στα Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια. Στις σελίδες του βιβλίου (Α΄ τόμου), παρατίθενται οι αφίσες που δημιούργησε η κάθε ομάδα για να επικοινωνήσει τη δράση του δικού τους Ποιητικού Εργαστηρίου. Εκτίθενται επίσης οι εικαστικές δημιουργίες που συνέθεσαν τα παιδιά, καθώς και όσα στη συνέχεια εμπνεύστηκαν και εξέλιξαν σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Οι ομάδες παρήγαγαν τη δική τους μεταγνωστική εμπειρία με απόλυτη ελευθερία, χωρίς συγκεκριμένη υπόδειξη. Έτσι, το υλικό που συγκεντρώθηκε ποικίλει και γι' αυτόν τον λόγο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Στις πρώτες σελίδες του βιβλίου παρουσιάζονται δύο προσωπογραφίες, δύο γυναικείες μορφές, οι οποίες δημιουργήθηκαν από τα παιδιά στα Βιωματικά Ποιητικά Εργαστήρια. Οι δύο μορφές απεικονίζουν καθαρά την ποιητική σκέψη και γενικότερα τη δημιουργία που διατρέχει όλο το σκεπτικό των Εργαστηρίων. Εισαγωγή
8 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Πάφος, 11 Νοεμβρίου 2021 Λύκειο Αγίου Νεοφύτου Φτιάχνουμε Κυριακές Περπατώ στου χρόνου τη ροή δειλινό Σαββάτου Γνώριμη η φωνή, σαν βουή ηχώ στ’ ουρανού το απέραντο Κι εσύ τρέχεις και φεύγεις Μπέρδεμα οι φωνές από το χθες στης σκέψης το κλαδί Οι άνθρωποί μου η ανάσα μου Ζούμε το τώρα και το αύριο για σε, τη ζωή τον ουρανό, τη θάλασσα τη δικιά σου ώρα Ανάγκη δωρεάς Εκεί όπου το χρώμα χάνεται θα δώσουμε εμείς Εκεί που δεν μπορώ να δω εγώ Εκεί όπου δεν μπορείς εσύ να δεις φτιάχνουμε Κυριακές και περπατάμε .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
9 “κοιτάξαμε ο ένας στα μάτια του άλλου…” ............................... Λύκειο Αγίου Νεοφύτου .............................................................................................................................
10 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Μεταγνωστική εμπειρία Μη με ξεχνάς! Είμ' εδώ κι ατάραχα σε καρτερώ. Ένα τραχύ πρωινό του Ιούλη… έφυγες. Βούρκωσες, έβαλες τον σταυρό σου κοίταξες τον δακρυσμένο ουρανό μας… κι έφυγες. Άφησες ξέστρωτα τα κρεβάτια. «Θα έρθω πάλι πίσω!», μου ψιθύρισες. Το υποσχέθηκες! Θυμάσαι; Μη με ξεχνάς! Είμαι εδώ… κι αδιάκοπα σε περιμένω. Μου μιλάνε άνθρωποι ξένοι. Δεν τους γνωρίζω. Δεν τους καταλαβαίνω. Δε θέλω να τους μάθω. Δεν τους μιλώ. Θέλω ν' ακούσω και πάλι τη φωνή σου. Να τριγυρνάς μες στους διαδρόμους και να με καθαρίζεις. Ν' ανοίγεις, κάθε πρωινό τα παραθύρια… σιγοτραγουδώντας «Το γιασεμί». Τα έμαθες τα νέα; Αλλά πώς να τα μάθεις! Ξεράθηκε στην πόρτα το γιασεμί. Τόσα χρόνια απότιστο. Εγώ όμως, κάνω υπομονή κι ας στράγγισαν οι τοίχοι μου κι ας ρυτίδωσαν τα ταβάνια μου. Εγώ προσδοκώ να σε δω. Ανέβαλα τον θάνατό μου για σένα. «Θα έρθω πάλι πίσω», μου ψιθύρισες. Το υποσχέθηκες! Θυμάσαι; Μη με ξεχνάς. Είμαι εδώ. Αγρυπνώ και σε αναμένω. Το ξυλόγλυπτο εικονοστάσι στην εκκλησιά μας, κρατιέται από τη μια μόνο μεριά. Σε περιμένει να το φτιάξεις. Τις καμπάνες τις χτυπάει πού και πού ο λίβας. Μονά! Πένθιμα… «Θα έρθω πάλι πίσω», μου ψιθύρισες. Το υποσχέθηκες! Θυμάσαι; Αντριάνα .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
11 Κατάθεση Ψυχής Η συμμετοχή μου στο ποιητικό εργαστήρι ήταν μια μοναδική εμπειρία. Όλοι μαζί ταξιδέψαμε στον κόσμο της ποίησης, είδαμε όμορφες εικόνες, ονειρευτήκαμε, χαλαρώσαμε. Με την ευκαιρία που μας δόθηκε μάθαμε πως τα πάντα μπορούν να γίνουν ποίηση, ό,τι σκεφτόμαστε μπορεί να μετατραπεί σε στίχους ενός ποιήματος. Είναι γεγονός πως η ποίηση μας μάγεψε! Εκτιμήσαμε περισσότερο την ομορφιά της «τέχνης του λόγου», της έκφρασης, της δημιουργίας, της συνεργασίας. Χριστίνα Το ποιητικό εργαστήρι ήταν μία ευκαιρία μοναδική. Μας ταξίδεψε βαθιά μέσα στις σκέψεις μας. Θα το ονόμαζα μια απόδραση από τη ρουτίνα, σε ένα κόσμο φτιαγμένο από τη φαντασία μιας ομάδας μαθητών. Αντριάνα “κοιτάξαμε ο ένας στα μάτια του άλλου…” ............................... Λύκειο Αγίου Νεοφύτου ............................................................................................................................. Γνώριμη η φωνή σου σαν βουή ροή στ’ ουρανού τ’ απέραντο Θυμάμαι κάποτε που έδινες απλόχερα χαμόγελα και αγάπη Και τώρα σε ζώσανε θεριά, κατάχρηση, εκβιασμός κι απάτη. Ξεχάστηκες στις απολαύσεις. Τη μοίρα σου την άλλαξες Λάθος πορεία
12 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Λεμεσός, 15 Νοεμβρίου 2021 Λύκειο Λινόπετρας Συνομιλία με το φως Ονειρο και περιπλάνηση στις αποχρώσεις του φωτός Δύσης και Ανατολής Χρωματισμένα σύννεφα το πέταγμα των γλάρων ο θόλος του ουρανού ο πόθος των αισθήσεων Μια προσπάθεια στον χρόνο ο πόνος βουβαίνει τις φωνές αδυναμία Φόβος και ρίγος και μυστήριο Δύσης και Ανατολής το δέος της φωτιάς οι αντινομίες Συνυπάρχουν μια αγκαλιά αγάπης Στις παρυφές του Ονείρου περιπλανιέμαι... .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
13 “συνομιλία και περιπλάνηση” ............................... Λύκειο Λινόπετρας ......................................................................................................................................
14 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Λεμεσός, 10 Δεκεμβρίου 2021 Λανίτειο Λύκειο Και μένω στο παρόν Ο αέρας οδηγεί τα φύλλα στο γαλάζιο νερό τα πουλιά κελαηδούν αντανάκλαση φωτός Έρωτας φλόγα που δεν σβήνει Αναρωτιέμαι πέρασαν χειμώνες τόσοι ξεθωριασμένα χρώματα αναδιπλώσεις άγνωστες μπερδεμένες στάλες σταγόνες βροχής στο πρόσωπο Ισορροπώ Βυθίζομαι στον κόσμο μας η φλόγα δεν σβήνει Και μένω στο παρόν .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
15 “άγνωστες αναδιπλώσεις” ............................... Λανίτειο Λύκειο ...........................................................................................................................................
16 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Μεταγνωστική εμπειρία Δημοσιογραφικός Λόγος Οι μαθητές μπαίνουν δημιουργικά στην ποίηση Σε ποιητικό εργαστήρι που διοργανώθηκε στη Βιβλιοθήκη του Λανιτείου Λυκείου, δεκαπέντε μαθητές και μαθήτριες από όλες τις τάξεις του Σχολείου μας, ήρθαν σε επαφή με τη δημιουργική γραφή, με την καθοδήγηση της κ. Χρυσούλας Αλεξάνδρου, Ποιήτριας και Επιθεωρήτριας Φιλολογικών Μαθημάτων. Το εργαστήρι πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου 2021, στη Βιβλιοθήκη του Σχολείου υπό την επιμέλεια της φιλολόγου, κ. Μαρίας Κυπριανού - Λεοντή. Η ατμόσφαιρα στον χώρο είχε ετοιμαστεί νωρίτερα με κεριά και ορχηστρική μουσική, ώστε να διαμορφωθεί μια χαλαρή και άνετη συνθήκη για έμπνευση και δημιουργία. Στη συνέχεια οι μαθητές χωρίστηκαν σε διαφορετικές ομάδες εργασίας, ανάλογα με τα καθήκοντα που τους είχαν ανατεθεί. Η ομάδα γραφής η οποία «έστησε» το συλλογικό ποίημα, η ομάδα χορού που απέδωσε το ποίημα μέσα από μια χορογραφία, η ομάδα μουσικής που το μελοποίησε, η ομάδα ζωγραφικής που το αποτύπωσε στο χαρτί με χρώματα και τέλος η ομάδα της δημοσιογραφικής κάλυψης του γεγονότος. Αρχικά η κ. Αλεξάνδρου έβαλε τα παιδιά στη διαδικασία να σκεφτούν εικόνες που τους διέγειραν την περιέργεια και είχαν αποσπάσει την προσοχή τους. Φάνηκε πως οι εικόνες που αποπνέουν ρομαντικά συναισθήματα ευαισθητοποίησαν και ενεργοποίησαν περισσότερο τη φαντασία των μαθητών. Δάση, ηλιοβασιλέματα, θάλασσες, εικόνες που προέβαλαν τη φυσιολατρία τους, τους ηρεμούσαν και καταπράϋναν την ψυχή τους. Επιπρόσθετα, ένας μαθητής επεσήμανε την εικόνα ενός ηλικιωμένου ζευγαριού που αγκαλιαζόταν, στοιχείο που άρεσε πολύ και σχολιάστηκε θετικά από όλη την ομάδα. Κάποια άλλα παιδιά είχαν αναφέρει ότι η φαντασία τους ενεργοποιείται και επηρεάζεται ακόμα και από τις μνήμες τους, τις αναμνήσεις τους. Στη συνέχεια οι μαθητές επέλεξαν μια εικόνα και κατέγραψαν τα συναισθήματα που τους προκαλούσε. Αφού συζήτησαν τις εντυπώσεις τους και αντάλλαξαν τις ιδέες τους, έγραψαν τις φράσεις και τις λέξεις που έρχονταν στο μυαλό τους με τη μέθοδο της αυτόματης γραφής, στο πλαίσιο του κινήματος του υπερρεαλισμού. Έπειτα, ξεκίνησαν να κατηγοριοποιούν τις φράσεις που συγκέντρωσαν σε δύο στήλες, στις φράσεις που εμπίπτουν στον πεζό λόγο και σε εκείνες που αποπνέουν ποίηση. Η άσκηση βοήθησε τα παιδιά να διακρίνουν τα χαρακτηριστικά του πεζού και του ποιητικού λόγου. Ο ποιητικός λόγος, όπως τόνισε με έμφαση η κ. Αλεξάνδρου, αποτελεί τη συμπύκνωση των σκέψεων και των συναισθημάτων, ενώ ο πεζός λόγος συνιστά την επεξηγηματική και αναλυτική διαδικασία. Στη συνέχεια, η .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
17 ομάδα των μαθητών προσπάθησε να δομήσει ένα ποιητικό κείμενο, αξιοποιώντας το υλικό που συγκεντρώθηκε στον πίνακα. Παιδεύτηκαν με τις λέξεις, τις εικόνες και το πιθανό σενάριο. Προβληματίστηκαν για τη φωνή που θα κυριαρχούσε στην ιστορία και συγκεκριμένα το ποιητικό υποκείμενο. Δεν έλειψαν βέβαια και οι διαφωνίες γύρω από το είδος της ποίησης που θα ακολουθούσαν στο συλλογικό αυτό ποίημα, αν θα έμεναν δηλαδή σε παραδοσιακές νόρμες ποίησης ή αν θα χρησιμοποιούσαν ελεύθερο μοντέρνο στίχο. Τελικά, κατέληξαν στη μοντέρνα γραφή. Όταν οι λέξεις μπήκαν σε μια σειρά, ξεδιπλώθηκε η μαγεία της συλλογικής δημιουργίας. Το ποίημα πήρε μια νέα υπόσταση όταν αναγνώστηκε σε μορφή αναλογίου, ενώ ταυτόχρονα αποδόθηκε με μια μικρή αυθόρμητη χορογραφία. Παράλληλα προβλήθηκαν και οι εικόνες που ζωγράφισε η αντίστοιχη ομάδα. Ένα υπέροχο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα γέμισε τη Βιβλιοθήκη του Σχολείου μας, αποδεικνύοντας για ακόμη μια φορά ότι οι μαθητές είναι γεμάτοι με δημιουργική ενέργεια και πάθος, ένα πάθος το οποίο με την κατάλληλη καθοδήγηση μπορεί να να οδηγήσει σε αριστουργήματα. Χαρή Μαριάμ, Β1 “άγνωστες αναδιπλώσεις” ............................... Λανίτειο Λύκειο ...........................................................................................................................................
18 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Λεμεσός, 10 Δεκεμβρίου 2021 Λύκειο Αποστόλων Πέτρου και Παύλου Περπατώ και Ακολουθώ Περπατώ Ψύχρα Το ποτάμι ακίνητο ο ουρανός βαριά συννεφιασμένος Η ψυχή μου καμένο ξύλο στο τζάκι Κλειστό παράθυρο η ζωή Το παιδί στο μηχανάκι απροστάτευτο πονάει Περπατώ Τα χνάρια παιχνιδιάρικου ελαφιού μ’ ακολουθούν τ’ ακολουθώ Χειμώνας λευκός σπίτια ζεστά μυρωδιές ζαχαρωτών αχνιστός καφές το χαμόγελο των παιδιών φωτισμένες γωνιές Η λίμνη καθρέφτης της ψυχής Τα πάντα εδώ Στα χνάρια παιχνιδιάρικου ελαφιού .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
19 “σταγόνες βροχής” ............................... Λύκειο Αποστόλων Πέτρου και Παύλου .................................................................................................
20 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Λευκωσία, 14 Δεκεμβρίου 2021 Λύκειο Αγίου Γεωργίου Λακατάμειας Αυτή εδώ η θάλασσα Κολυμπάω εδώ ήλιος, θάλασσα οι ήχοι των χρωμάτων ζωντανεύει στο μυαλό και στη σκέψη η κίνηση της μέρας Στα βράχια ανάμεσα χαμένες σιωπές Αδιέξοδο τρικυμία ανύποπτη το κατάρτι σαλεύει μεθυσμένο η απορία του παιδιού έντονη Αδιαφορία Η απάντηση πού Η καμπάνα στο ερημικό ξωκλήσι μηνάει μια προσευχή στην αγωνία του δειλινού Αυτή εδώ η θάλασσα! .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
21 “η αγωνία του δειλινού” ............................... Λύκειο Αγίου Γεωργίου ...............................................................................................................................
22 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Λεμεσός, 22 Δεκεμβρίου 2021 Λύκειο Αγίου Σπυρίδωνα Απελευθέρωση και Αποκάλυψη Ακουμπάω στη γέφυρα του λευκού χειμώνα μέρες γιορτής Ο χρόνος αντανακλάται στη σκέψη μου Μοναξιά και πόνος η ένταση της μέρας απουσία φωτός Στη γέφυρα η βουή του τρένου η καλύβα στο βάθος λευκό πάνω στο πράσινο η μυρωδιά του ξύλου η αγκαλιά της φλόγας το δέος των αισθήσεων Απελευθέρωση και αποκάλυψη Η βουή του τρένου στη γέφυρα Οι κύκνοι συνοδεύουν! .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
23 ............................... Λύκειο Αγίου Σπυρίδωνα ........................................................................................................................... “ακουμπάω”
24 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Λάρνακα, 20 Ιανουαρίου 2022 Γυμνάσιο Πετράκη Κυπριανού Έχω την αίσθηση Μπερδεύομαι Φως και βροχή άνοιξη και ερημωμένο δάσος το κρύο αντάμα Άνθρωποι έχουν φύγει τα ζώα τρόμαξαν κουφάλα μοναξιάς το μονοπάτι πέτρινο Βόλεμα κι εφησυχασμός Το χιόνι καλύπτει τη σκέψη μου Έχω την αίσθηση Το παιδί με το ποδήλατο το γάβγισμα του σκύλου η φωνή του χελιδονιού το σκαρφάλωμα του σκίουρου στην αυγή η φωτιά σιγοκαίει η μουσική αντιλαλεί το άλογο καλπάζει Επικοινωνία χρωμάτων Ηρεμώ .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
25 “αισθάνομαι” ............................... Γυμνάσιο Πετράκη Κυπριανού ..................................................................................................................
26 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Κατάθεση Ψυχής Το Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ήταν μια ευχάριστη έκπληξη για όλους μας στη ρουτίνα του σχολείου. Ταξιδέψαμε με συναισθήματα, ήχους, χρώματα, για να βιώσουμε τη διαδικασία που ονομάζεται έμπνευση και συγγραφή. Δουλέψαμε ομαδικά, αφήνοντας ο καθένας το στίγμα του. Μετά από αυτή την εμπειρία, σίγουρα βλέπω με άλλο μάτι τη Λογοτεχνία… Σπύρου Γιώργος, Γ3 Όταν μου είπαν να φέρω το ξυλόφωνο στη βιβλιοθήκη, σκέφτηκα «τι χρειάζεται σε ένα ποιητικό εργαστήρι;». Σύντομα η όλη διαδικασία, με διέψευσε! Το να ταιριάξω ήχους στις λέξεις, δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Όσο έβλεπα τον ενθουσιασμό και την ταχύτητα με την οποία κυλούσε αβίαστα το όλο εγχείρημα, κατάλαβα τον στενό δεσμό ανάμεσα στην ποίηση και τις νότες. Σίγουρα, όποιος είπε πως μια εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις, δε σκέφτηκε ότι ένα τραγούδι ισούται με χίλιες εικόνες! Βαλεντίνο Αφροδίτη, Γ3 Την Πέμπτη, 20 Ιανουαρίου 2022, είχαμε την ευκαιρία να ξεφύγουμε από τη ρουτίνα της σχολικής καθημερινότητας και να ζήσουμε μια νέα εμπειρία την οποία πολλοί μαθητές θα ζήλευαν. Αρχικά, μαθητές της Γ΄ τάξης συναντηθήκαμε στη Βιβλιοθήκη του Σχολείου μας, όπου γνωρίσαμε την κ. Χρυσούλα Αλεξάνδρου, Επιθεωρήτρια Φιλολογικών Μαθημάτων και Λογοτέχνιδα. Για να νιώσουμε πιο άνετα, κάναμε μερικές ασκήσεις χαλάρωσης. Στη συνέχεια επιλέξαμε μια εικόνα και αρχίσαμε να προσθέτουμε τις δικές μας πινελιές γράφοντας τις ιδέες μας. Μετά από μια διαδικασία κατά την οποία ο ένας συμπλήρωνε τον άλλο, δημιουργήσαμε ένα πεζό κείμενο το οποίο αποτέλεσε τη βάση για να γράψουμε το δικό μας ποίημα. Παρόλο που στην αρχή ήμασταν διστακτικοί για τη συμμετοχή μας σ’ αυτό το εργαστήρι, νικήσαμε τους φόβους μας και αφήσαμε τη φαντασία να μας οδηγήσει δημιουργικά… Χαρακίδα Ηλιάνα, Μιχαήλ Ειρήνη, Βασιλείου Φωτεινή, Γ5 ΤηνΠέμπτη 20/1/2022 είχαμε την ευκαιρία να ταξιδέψουμε στο ατελείωτο και ξεχωριστό ταξίδι της ποίησης. Ένα ταξίδι που μας έδωσε τη δυνατότητα να καλλιεργήσουμε δημοιουργικά τη φαντασία μας, με αποτέλεσμα να οδηγηθούμε σε σκέψεις, εικόνες και διάφορα συναισθήματα, να τα ενώσουμε και να δομήσουμε “συλλογικά” ένα ποίημα. Μάθαμε την πραγματική αξία της ποίησης και αντιληφθήκαμε γιατί η ποίηση αποτελεί μαγικό στοιχείο της ζωής μας. Ακόμη, με τη βοήθεια καθηγητών μας, μεταφράσαμε το ποίημα σε άλλες δύο γλώσσες, τα αγγλικά και τα γαλλικά. Είμαι ευγνώμων και νιώθω πολύ τυχερή που μου δόθηκε η ευκαιρία να συμμετάσχω σε αυτή την ενδιαφέρουσα και μοναδική εμπειρία του Βιωματικού Ποιητικού Εργαστηρίου. Πελάου Ειρήνη, Γ1 .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
27 “αισθάνομαι” Η ποιητική δημιουργία σε πεζό λόγο Βρίσκομαι σ’ ένα ερημωμένο δάσος. Γύρω μου υπάρχουν πολλά δέντρα με τεράστιες κουφάλες στις οποίες μπορώ να κρυφτώ. Κρύβομαι μέσα σε μια κουφάλα. Δεν είμαι μόνη, δίπλα μου υπάρχει μια οικογένεια σκίουρων, η οποία προσπαθεί να προστατευθεί από το τσουχτερό κρύο της άνοιξης. Ανάβω μια μικρή φωτιά ώστε να ζεσταθώ και εγώ και οι σκίουροι. Έχω μαζί μου μερικά καρύδια και τους τα δίνω. Τώρα γίναμε φίλοι. Χαμογελώ. Θυμάμαι τα χρόνια που ήμουν παιδί. Το μέρος αυτό δεν ήταν πάντα τόσο ερημωμένο και μοναχικό. Ήταν κάποτε ένα πάρκο γεμάτο με παιδιά, γεμάτο πουλιά να κελαηδούν. Τα παιδιά έπαιζαν με τα ποδήλατά τους. Θα έδινα τα πάντα για να ήμουν ξανά εκεί. Αλλά δεν γίνεται… Κωστή Μαργαρίτα, Γ4 ............................... Γυμνάσιο Πετράκη Κυπριανού ..................................................................................................................
28 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Λεμεσός, 28 Ιανουαρίου 2022 Γυμνάσιο Νεάπολης Ανατρεπτική η φωνή Χαράζει η μέρα Τα φανάρια πάγωσαν βουλιάζω στο κρύο δρόμοι κλειστοί Η αρκούδα τρόμαξε παγωμένες αγκαλιές νοσηρά φαινόμενα Σύγκρουση Μια πόρτα κλείνει εγκλωβισμός και απόγνωση κραυγή απελπισίας σωπαίνουν οι άνθρωποι πλησιάζει το βράδυ Ο ήχος της κιθάρας στο βάθος η αγάπη της κόρης η ζεστασιά της μάνας η ζεστή σοκολάτα στο τζάκι Η φωνή του αλόγου Ανατρεπτική! .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
29 “σιωπή” ............................... Γυμνάσιο Νεάπολης ....................................................................................................................................
30 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Κατάθεση Ψυχής Ποίηση! Τι είναι τελικά η ενασχόληση με την ποίηση; Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα δόθηκαν απαντήσεις πολλές και ποικίλες. Μετά το Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι το οποίο πραγματοποιήθηκε στο Σχολείο μας, στις 28 Ιανουαρίου 2022, με τίτλο «Μια χαραμάδα στο κλειστο παράθυρο, να γίνει δύναμη ζωής», η απάντηση δόθηκε από τα παιδιά που συμμετείχαν. «Ήταν οι ωραιότερες πέντε ώρες της ζωής μου» Φοβόμουνναασχοληθώμε τηνποίηση. ‘Ότανμουζητούσανναγράψωποίημα, σκαρφιζόμουν διάφορα για να το αποφύγω. Μετά τη συμμετοχή μου στο Ποιητικό Εργαστήρι, όλα έγιναν τόσο εύκολα! Η χαραμάδα από το παράθυρο που κράταγε κλειστό ο φόβος, πλάτυνε, ξεκλείδωσε το είναι μου και με οδήγησε σε μονοπάτια που δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα περπατούσα. Απο τότε, κάθε φορά που κατακλύζουν τηνψυχήμουσυναισθήματα, γράφωστίχους. Και είναι τογράψιμο τόσολυτρωτικό! .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
31 Σιωπούμε και θυμόμαστε πως όλοι εμείς ανακαλύπτουμε “ανασαίνουμε” ............................... Δημιουργικές Στιγμές ................................................................................................................................ Δημιουργικές Στιγμές
32 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Λευκωσία, 3 Μαρτίου 2022 Λύκειο Αποστόλου Βαρνάβα Δύο καρέκλες κι ένας καφές Στο μπαλκόνι ένα πρωί δύο καρέκλες, ένας καφές η δίνη των σκέψεων ταλανίζει τον κενό καμβά της ψυχής μου Ο ανεμόμυλος κινεί τη σιωπή, την αγωνία, τον φόβο τα αδιέξοδά μου Απειλητικά τα κύματα στα βράχια Ερωτηματικά Το ψαροκάικο ψάχνει μαζί τις ανθισμένες κερασιές της γιαγιάς τις τριανταφυλλιές των γλάρων το τραγούδι τη νοσταλγία των στιγμών τα λίγα, όχι τα πολλά Ανταμώσαμε εκεί… Εκεί που σμίγει το γαλάζιο του ουρανού και το βαθύ της θάλασσας το μπλε .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
33 “ανταμώσαμε” ............................... Λύκειο Αποστόλου Βαρνάβα ....................................................................................................................
34 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Λευκωσία, 10 Μαρτίου 2022 Λύκειο Ακροπόλεως Το κοριτσάκι πού; Πού είναι το κοριτσάκι Η αθωότητα χάθηκε βουβάθηκαν οι μυγδαλιές ο γάτος αλαφιάστηκε αγρίεψε της λίμνης το νερό η κραυγή της μάνας τον ήλιο πάγωσε Τρομάζω και ραγίζω Δακρύζω και λυγίζω Η μουσική αλλάζει η βροχή ξεπλένει τα δάκρυα οι σκιές του κόσμου ξεθωριάζουν Δακρύζω και λυτρώνομαι Ξαναζώ Το κοριτσάκι! .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
35 “δάκρυα” ............................... Λύκειο Ακροπόλεως ....................................................................................................................................
36 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Λάρνακα, 15 Μαρτίου 2022 Λύκειο Μακαρίου Γ΄ Και τι να πω Στην άκρια του δρόμου η κιθάρα αφημένη μονολογεί Βραδιάζει Έχουν φύγει ήδη πολλοί Βουβή η πόλη έρημοι δρόμοι καμένα δένδρα τα χελιδόνια κλαίνε χάθηκαν τα παιδιά της γιαγιάς το χέρι πάγωσε Τ’ όνομά μου κρεμασμένο στο χαρτί Φεύγω και έρχομαι και τι να πω στα δάκτυλα μου το τραγούδι της θάλασσας δυναμώνει και αντιστέκεται Το χαμόγελο του αέρα σέρνει τα βήματα της γάτας προς την Ανατολή… Τ΄ όνομα μου κρεμασμένο στο χαρτί Φεύγω και έρχομαι και τι να πω στα δάκτυλα μου το τραγούδι της βροχής .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
37 “βραδιάζει” ............................... Λύκειο Μακαρίου Γ' ....................................................................................................................................
38 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Λεμεσός, 22 Μαρτίου 2022 Γυμνάσιο Αγίας Βαρβάρας Η μάσκα έπεσε Ένα δωμάτιο Ένας καθρέφτης Σε ψάχνω, με κοιτάς Κίνηση ανεξήγητη η βάρκα πλησιάζει η θάλασσα άδεια στον τοίχο μια έντονη ρωγμή Οι σκέψεις σκοτεινές τρομάζουν το παιδάκι στη γωνιά Ένα δωμάτιο Ένας καθρέφτης Έξω απ’ αυτό Ο καταρράκτης πέφτει στο ξερό κλαδί κρεμασμένο ένα φανάρι Η φαντασία των χρωμάτων ταιριάζει στη μουσική της φίλης μου Ο καφές αχνίζει στο τραπέζι Τα πρόσωπα που χάθηκαν δίνουν το χέρι στο παιδί που τρόμαξε Η μάσκα έπεσε .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
39 “ένας καθρέφτης” ............................... Γυμνάσιο Αγίας Βαρβάρας .........................................................................................................................
40 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Πάφος, 28 Μαρτίου 2022 Λύκειο Α΄ Εθνάρχη Μακαρίου Γ΄ Οι απαντήσεις Δειλινό στη Σαντορίνη στα δεκαέξι μου Το σπίτι άδειο, σκοτεινό Στην πόρτα τα κλειδιά έχουν στρεβλώσει τα χρώματα στερέψανε τα σχήματα μπερδεύτηκαν Στα δακρυσμένα βότσαλα πεσμένη μια σελίδα γκρίζα και βασανιστική Πολλά τα ερωτηματικά Σαντορίνη ξημερώματα Οι βασανιστικές φωνές γίνανε μίσχος του τριαντάφυλλου Τα κρεμασμένα βράχια αρώματα του αέρα Ο μύθος μια μελωδία δύο λεξεις, ένας στίχος Μια αγάπη Ένας ήλιος .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
41 “δυο παιδιά, δυο λέξεις” ............................... Λύκειο Α΄ Εθνάρχη Μακαρίου Γ' ..............................................................................................................
42 Μια χαραμάδα στο κλειστό παράθυρο να γίνει δύναμη ζωής Κατάθεση Ψυχής Μάρτυρες σε ένα ποιητικό εργαστήρι, σε μια αίθουσα που κουβαλά τη μνήμη ενός «παλαιού συμμαθητή» μας, του Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Στον μαυροπίνακα, οι δικοί του στίχοι «Τις αφέγγαρες νύχτες που τα πάντα κοιμούνται και τ’ αστέρια φοβούνται να φωτίσουν τη γη», τα λίγα κεριά και τα λουλούδια οδηγούν το μυαλό μας σε ποιητικούς περιπάτους. Οι σκέψεις και τα συναισθήματα καταιγιστικά. Καταγράφονται από όλους και όλες. Η φύση ανθίζει…, μοσχοβολάνε τα λουλούδια…, το ηλιοβασίλεμα χάνεται στη θάλασσα…, κάπου εκεί έξω ένα λουλούδι μαραίνεται και ένα άλλο φυτρώνει…, το βαθύ γαλάζιο…, το ταξίδι αρχίζει…, ψάχνω τις απαντήσεις, σταματάει η σκέψη, γιατί να υπάρχει η ζωή, ποιο το μέλλον…, μόνιμη σκέψη μου ο πόλεμος και η Ουκρανία…, το σπίτι σκοτεινό και άδειο…, τα κλειδιά σπάνε…, ένα δάκρυ κύλησε…, ένα δάκρυ στα βότσαλα…, η μουσική συνεχίζει, το μολύβι συνεχίζει… Στο εργαστήρι αυτό ψάξαμε τις απαντήσεις. Τις βρήκαμε στον ποιητικό λόγο. .................................................................................................................. Βιωματικό Ποιητικό Εργαστήρι ............................
vepoiisis.schools.ac.cyRkJQdWJsaXNoZXIy Mjg0OTI=